Mikołaj Rej napisał słynne słowa „… Polacy nie gęsi, swój język mają” i trzymając się tego schematu myślenia, śmiało można napisać „Polacy nie gorsi, swoją pustynię mają”. I mamy, nie trzeba być afrykańskim państwem, aby w swoich granicach mieć małą, bo małą, ale jednak pustynię. Tą pustynią jest „Pustynia Błędowska” na Śląsku.
1. Pustynia to niewielki obszar na pograniczu Wyżyny Olkuskiej i Wyżyny Śląskiej.
2. Zagłębiając się bardziej w rejonizację, to Pustynia Błędowska znajduje się pomiędzy dzielnicą Dąbrowy Górniczej nazywaną Błędów na zachodzie, a granicą gminy Klucze na wschodzie. Od północy jest wieś Chechło, a na południu granicę stanowi pas leśny.
3. Obszar zajmowany przez Pustynię Błędowską wynosi 33 kilometry kwadratowe. Pustynia ma około 10 kilometrów długości i około 4 kilometry szerokości. 35% pustyni zajmują lotne piaski.
4. Przez pustynię przepływa rzeka Biała Przemsza, dzieląc ją na dwie części, północna część jest mniejsza, a południowa większa.
5. Choć nosi szumna nazwę „Pustynia Błędowska” nie przypomina w niczym znanej większości osób Sahary. Krajobraz pustynny został zachwiany poprzez nasadzenia młodników sosnowych i brzozowych.
Wyświetl ten post na Instagramie
6. Duże powierzchnie pokryte piaskiem znajduję się we wschodniej części, w okolicach Kluczy oraz na północy w rejonie Chechła. Pozostałe rejony pustyni stopniowo zarasta trawa.
7. W pierwszej połowie XX wieku, Pustynia Błędowska wykorzystywana była jako poligon wojskowy, głównie przez piechotę i artylerię. W dzisiejszych czasach na niewielkiej części pustyni odbywają swoje ćwiczenia wojska spadochronowe.
⇒ Zwiedzasz okolicę ? Zobacz najlepsze atrakcje w województwie śląskim 🗺️
8. W okresie międzywojennym Pustynia Błędowska była prawie 5 razy większa od dzisiejszej i zajmowała około 150 kilometrów kwadratowych. W czasach tych nazywana była Wielką Pustynią Błędowską.
9. Obraz Pustyni Błędowskiej zmieniać się zaczął po II wojnie światowej. Część pustyni została zaorana i posadzono na niej wierzbę ostrolistną oraz sosnę.
10. Wraz z początkiem XXI wieku podjęto działania zmierzające do uchronienia Pustyni Błędowskiej przed tym, żeby nie stała się pustynią tylko z nazwy. W celu przywrócenia pierwotnych krajobrazów rozpoczęto karczować wcześnie zalesione tereny. Wraz z prowadzonymi pracami konserwatorskimi na pustyni, w roku 2013 zamknięto ją dla ruchu turystycznego. Ponowne otwarcie miało miejsce w roku 2014. Ochrona oraz rekultywacja pustyni, finansowana jest między innymi ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska.
11. Pustynia Błędowska jest obszarem o pochodzeniu antropogenicznym. Oznacza to, że do jej powstania przyczynił się człowiek. Początki tego miejsca sięgają epoki polodowcowej. Na skutek ustąpienia lodów, w miejscach ich występowania, zaczęły porastać gęste lasy. Do XIII wieku gęsty las porastał dzisiejszą Pustynię Błędowska. Wraz z coraz śmielszymi działaniami górniczymi w jej pobliżu, zaczęto masowo wycinać lasy w celu pozyskania drewna do budowy podziemnych kopalnianych korytarzy. Jako że pobliski górniczy teren rozwijał się coraz mocniej, coraz więcej drzew dostawało się po topory. W rejonie Pustyni Błędowskiej wydobywano sporo srebra i ołowiu.
12. Z Pustynią Błędowską oraz ze srebrem związana jest legenda, chętnie opowiadana przez przewodników oprowadzających wycieczki po pustyni. Według niej, diabły mieszkające pod ziemią, stały się bardzo nerwowe kiedy nad ich głowami pojawili się górnicy, fedrujący srebro i ołów. Dźwięki dobiegające z wnętrza kopalni, zakłócały diabelski sen. Diabły uradziły, że jedynym sposobem na przywrócenie ciszy, będzie zasypanie kopalń piaskiem pochodzącym z Morza Bałtyckiego. Jak uchwaliły, tak zrobiły. Kiedy tak wędrowały z tym nadmorskim i morskim piaskiem, wór jednego z diabłów, zahaczył, o kościelną wierzę i się rozerwał. Piasek się rozsypał i tak oto powstała pustynia.
13. Pustynia z biegiem lat stała się miejscem organizowania różnego rodzaju imprez rozrywkowych i sportowych. Na jej terenie odbywają się biegi, pikniki rodzinne, koncerty. Nie służy to zbytnio florze i faunie, ale o ironio, może poprzez tego rodzaju „dewastację” szybciej wróci do swojego pustynnego charakteru.
14. Przez pustynię poprowadzono szlaki turystyczne do wędrówek pieszych i konnych. Głównym szlakiem jest żółty, nazwany Szlakiem Pustynnym. Poprowadzono tutaj również ścieżką dydaktyczną. Ścieżka ma około 3 kilometrów długości i wytycza ją znak czerwony.
15. Około 100 lat temu, kiedy Pustynia Błędowska, była bardziej pustynna niż dziś, można było podczas wędrówki po niej doznać zjawiska fatamorgany.
16. Na terenie Pustyni Błędowskiej występuje ponad 100 gatunków różnych roślin oraz żyje ponad 150 gatunków ptaków, owadów i nieliczne inne zwierzęta. W wodach Białej Przemszy żyją bobry, piżmaki. Wprawne oko znawcy, dostrzeże też niektóre okazy płazów i gadów.
17. Krajobrazy Pustyni Błędowskiej stanowiły również tło do filmów, między innymi kręcono na niej niektóre ujęcia do filmu „Faraon”, „W pustyni i puszczy”
18. Cały obszar pustyni objęty jest programem ochronnym Natura 2000.
admin
