Kiedy myślimy o wielkich i majestatycznych ptakach drapieżnych większość z nas myśli o orłach. Pięknych, silnych ptakach, pokonujących dumnie przestworza. Jednak orzeł to nazwa określająca wiele ptaków, w tym jednym z nich jest orzeł przedni, który jak najbardziej zasługuje na dogłębniejsze poznanie, jako jeden z najsilniejszych ptaków drapieżnych Europy.
1. Dorosły orzeł przedni ma ciemnobrązową, jednolitą barwę upierzenia. Osiąga ją dopiero w siódmym roku życia – wcześniej posiada jasne plamy na skrzydłach, które zanikają z wiekiem.
2. Samice orła przedniego są większe, bardziej okazałe i piękniej ubarwione niż samce. Jest to typowe w przypadku ptaków drapieżnych, jednak warto zwrócić na to uwagę, gdyż w większości gatunków innych zwierząt to samiec jest większy.
Długość ciała orłów przednich wacha się od 80 do 100 centymetrów, natomiast masa samic wynosi 4,5 kilograma, a samców około 3,5 kilograma. Rozpiętość skrzydeł tych ptaków wynosi nawet 230 centymetrów.
3. Orły przednie w locie wyróżniają się palczastym zakończeniem rozpostartych skrzydeł.
4. W Polsce szacuje się występowania kilkunastu lub kilkudziesięciu par lęgowych orłów przednich. Występują głównie w Beskidzie Niskim i Bieszczadach. Można je spotkać również na Mazurach. Określane są jako gatunek silnie zagrożony wyginięciem.
5. Poza granicami Polski żyją w krajach skandynawskich, w południowo-wschodniej Rosji, w Alpach oraz w Północnej Ameryce i północnej Afryce.
6. Orły przednie to zwierzęta terytorialne – teren lęgowy jednej pary sięga nawet 100 kilometrów kwadratowych. Głównie osiedlają się w terenach trudnodostępnych na nizinach, w sercach lasów i borów, ale także w górach. Jest to także jeden z powodów dla których ich populacja jest tak nieliczna – coraz trudniej ptakom znaleźć odpowiednie terytorium do osiedlenia się. Teren bowiem musi zapewnić im wyżywienie, a także być dostatecznie duży, by nie spotykać innych ptaków tego gatunku.
7. Gniazda orłów przednich nazywa się pieleszem. Do ich założenia wybierają wysokie wierzchołki drzew takich jak sosna lub szczeliny i półki skalne. Gniazda budują z gałęzi, różnorodnych krzewinek i wyścielają je trawą. Para może zamieszkiwać gniazdo przez wiele lat, co roku je ulepszając i poprawiając.
8. Rozbudowane przez wiele lat gniazda orłów przednich stanowią schronienie dla wielu mniejszych gatunków ptaków. Ponieważ gniazda te są niezwykle stabilne, a między gałęziami, znajduje się wiele miejsca, drobne ptaki gniazdują się niemalże w gniaździe tych drapieżników. Orły tolerują to i nie atakują sąsiadów, dopóki głód nie pozostawi im innego wyboru.
9. Orły przednie to jedne z najsilniejszych i najszybszych ptaków świata. W locie pikującym osiągają prędkość 160 km/h. Zwykle jednak latają z prędkością 45 km/h.
10. Orły są w stanie unieść w locie ofiarę o masie czterech kilogramów, choć według niektórych źródeł może być to nawet 6 kilogramów.
11. Orły przednie osiągają dojrzałość do rozrodu dopiero w 3-4 roku życia. Łączą się wtedy w pary na całe życie.
12. Orły okres lęgowy zaczynają z końcem zimy. Wtedy przynoszą do gniazda świeże gałęzie i odbywają loty godowe. Wraz z przełomem marca i kwietnia samica składa od 2 do 4 jaj. Wysiadują je wspólnie rodzice przez około 35-40 dni. Po wykluciu pisklęta są ślepe i pokryte białym puchem. Zwykle orły wychowują jedno młode. Jest to spowodowane zjawiskiem kainizmu – silniejsze pisklę eliminuje słabsze, poprzez wrzucenie go z gniazda.
13. Młode orły pozostają na terytorium rodziców do jesieni, czyli około 70 dni. Po czym czasie rozpoczynają wędrówkę, która trwa aż do osiągnięcia dojrzałości płciowej. Kiedy będą gotowe do rozrodu dobierają się w pary i zajmują swoje terytorium.
14. Orły przednie to ptaki drapieżne, żywiące się głównie lisami, zającami, świstakami, kunami, młodymi sarnami, sowami, myszołowami, a nawet kotami domowymi. Orzeł przedni jest nawet w stanie upolować kozicę górską.
15. Orły wyruszają na łowy o świcie. Zwykle polują w odległości 15 kilometrów od swojego gniazda. Ich taktyka polega na dopadnięciu celu przy ziemi, poprzez natarcie w szybkim, pikującym locie.
16. Orzeł przedni to zwierzę często pojawiające się w różnych religiach i mitologiach. Przykładowo w mitologii nordyckiej Wielki Orzeł mieszał na mitycznym drzewie Yggdrasil. Symbolizuje wiedzę i mądrość.
17. Orły, jako majestatyczne i piękne ptaki, często występują na herbach różnych państw. Są w symbolice narodowej Polski, Austrii, Czech, Czarnogóry, Armenii i Meksyku.
18. Ogólnie przyjmuje się, że orzeł to symbol piękna, dumy, wolności i magicznej charyzmy.
19. W Polsce na orła przedniego mówi się również zysem, płowy, skalny, karpacki i tatrzański.
20. Orły to długowieczne ptaki. Na wolności dożywają do 20 lat, a w niewoli przeżyją nawet 40 lat.
admin
