Kolbuszowa to miasto znajdujące się w województwie podkarpackim w Kotlinie Sandomierskiej. Ze względu na ciekawą historię oraz liczne atrakcje na miejscu i w pobliżu przyciąga wielu turystów z całej Polski.
Co warto wiedzieć o tym mieście i jakie miejsca odwiedzić podczas wycieczki? Poniżej znajdują się wybrane informacje.
1. Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej powstało w 1959 roku. Jest to skansen etnograficzny o powierzchni 30 hektarów, na terenie którego znajduje się około osiemdziesięciu obiektów architektury drewnianej oraz najróżniejsze sprzęty obrazujące życie na wsi na przełomie XIX i XX wieku. Jednym z najważniejszych obiektów jest tutaj kościół św. Marka, który znajdował się kiedyś w Rzochowie, młyn wodny, remiza strażacka czy karczma wiejska.
2. Kolegiata Wszystkich Świętych w Kolbuszowej to zabytkowy kościół, który został założony w pierwszej połowie XVI wieku. Po drugiej wojnie światowej razem z dzwonnicą i murem oporowym został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych. Kościół ten zachwyca nie tylko z zewnątrz, ale również w środku, gdzie znajduje się barokowe wyposażenie, rokokowe ornamenty oraz obraz Matki Bożej Różańcowej ze św. Dominikiem i św. Katarzyną.
3. Oficyna pałacowa to zabytkowy budynek, który został wybudowany w drugiej połowie XVII wieku. Stanowiła część zespołu pałacowego Lubomirskich i znajdowała się poza fosą. Kiedy pałac został spalony w XVIII wieku oficyna ta stała się siedzibą Lubomirskich, a następnie Tyszkiewiczów. Od 2021 roku znajduje się w niej siedziba Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej.
4. Secesyjny pałac Tyszkiewiczów został wzniesiony na samym początku XX wieku. Jego pastelowa fasady są bogato zdobione drobiazgowymi płaskorzeźbami, a ponadto pałac otoczony jest parkiem dworskim z XIX wieku, który ma powierzchnię 25 hektarów. Znajdują się w nim malownicze stawy, a także mnóstwo zabytków takich, jak kaplica, mleczarnia z kurnikiem czy budynki folwarczne.
5. Zabytkowa studnia znajdująca się na kolbuszowskim rynku została wybudowana w latach osiemdziesiątych XIX wieku. Została ona poddana modernizacji dwa lata po wybuchu drugiej wojny światowej, a później odrestaurowana w 2012 roku. Podobno wystarczy wrzucić do niej monetę, aby jeszcze kiedyś wrócić w to miejsce.
6. Figurki przedstawiające krokodyle są rozsiane po całej Kolbuszowej i nawiązują do Nilu, czyli rzeki nad którą znajduje się miasto oraz rzeki o tej samej nazwie, która płynie przez Egipt. Stanowią atrakcję porównywalną z wrocławskimi krasnalami i motywują do poszukiwań, a przy okazji zwiedzania ciekawych atrakcji.
7. Bulwary nad Nilem to nowoczesny kompleks rekreacyjny, który powstał wzdłuż rzeki Nil. Znajduje się tutaj amfiteatr, w którym odbywają się najróżniejsze wydarzenia kulturalne, a także fontanna multimedialna, sprzęty do aktywności fizycznej w plenerze, stoły do gier, tyrolka, a także rampy dla osób jeżdżących na deskorolce czy wyczynowych rowerach.
8. Park Jordanowski to miejsce idealne dla rodzin z dziećmi. Na jego terenie znajduje się nie tylko bujna roślinność, ale również nowoczesne place zabaw, z których maluchy chętnie korzystają. Jest to jedna ze spokojniejszych i najbardziej malowniczych części miasta.
9. Warto wspomnieć o tym, że przez płaskowyż kolbuszowski przebiega IX trasa Małopolskiego Szlaku Architektury Drewnianej. Poza wspomnianym skansenem znajdują się na niej zabytkowe kościoły w Porębach Dymarskich, a także w Cmolasie. Jest to ciekawostka dla osób ceniących architekturę, historię i folklor.
10. Kolbuszowski Mały Wawel to kaplica należąca do Tyszkiewiczów, która góruje nad tutejszą metropolią i stała się już symbolem tej części miasta.
11. Park Historyczny w pobliskiej Bliźnie to miejsce wymarzone dla miłośników militariów oraz historyków skupiających się przede wszystkim na drugiej wojnie światowej. Park ten usytuowany jest w miejscu, gdzie podczas drugiej wojny światowej znajdował się niemiecki poligon broni rakietowej, a na miejscu można dzisiaj podziwiać baraki poligonowe, pozostałości po fortyfikacjach czy umocnienia wojskowe.
12. C.K. Galicja to klimatyczna restauracja w Kolbuszowej, w której można skosztować przysmaków tradycyjnej kuchni polskiej. W karcie dań królują więc znakomite gołąbki, kotlety z grzybami, pierogi z różnym nadzieniem czy też specjalność tego miejsca – chlebowy przekładaniec tworzony zgodnie z przepisem Tyszkiewiczów.
Kolbuszowa historycznie
Nazwa miejscowości wywodzi się od lokatora o nazwisku Kolbuski, który w imieniu właściciela ziemi zajmował się organizacją prac w obrębie zakładanego miasta. Pierwsze wzmianki na jego temat pochodzą z początków XVI wieku.
Na podstawie dokumentu Karola Józefa Lubomirskiego można wywnioskować, że miasto było lokowane w drugiej połowie XVII wieku. Jego szybki rozwój był możliwy, ponieważ Kolbuszowa znajdowała się na trasie bardzo ważnego szlaku handlowego łączącego Sandomierz i Przemyśl. Miejscowość ta od zawsze słynęła również z wysokiej jakości rękodzielnictwa. Tworzyli tutaj utalentowani ślusarze, stolarze oraz tokarze, a ich produkty były sprzedawane w całej Polsce i na Litwie.
Już na początku drugiej wojny światowej polscy żołnierze bronili zaciekle miasta, ale Niemcy w odwecie spalili około trzystu budynków. W obliczu okupacji w najtrudniejszej sytuacji znaleźli się Żydzi z Kolbuszowej, którzy osiedlali się tutaj już od XVII wieku. W połowie XVIII wieku stanowili już połowę mieszkańców miasta, stając się jego ważną częścią, co poskutkowało przyjęciem przez miasto herbu, w którym znalazły się splecione w uścisku dłonie, a także krzyż grecki i gwiazda Dawida. Żydzi z Kolbuszowej podczas okupacji zostali wywiezieni do getta w Rzeszowie, a większość z nich zginęła.