Na polskich ziemiach znajduje się ponad 7000 jezior. Każde z nich kryje jakąś tajemnice, ciekawostkę czy legendę. Spośród nich tylko nieliczne są tak znane jak Jezioro Żarnowieckie. Największy rozgłos jezioro zyskało w związku z planowaną w jego pobliżu budową elektrowni atomowej.
Planowana elektrownia to jeden z elementów rozgłosu, kolejnym jest elektrownia szczytowo pompowa znajdująca się we wsi Czymanowo.
Wydawać by się mogło, że Jezioro Żarnowieckie sławę zawdzięcza tylko tym dwóm elementom. W tym wszystkim umyka gdzieś urok tego polodowcowego jeziora. To dość nietypowa sytuacja kiedy przychodzi pokazywać zalety jeziora, a tu trzeba głównie opisywać przemysłowe znaczenie zbiornika wodnego.
Jezioro Żarnowieckie jest rynnowym zbiornikiem wodnym o powierzchni ponad 14 hektarów. Do jeziora wpada rzeka Plaśnica wypływając zaś ujście ma do morza. Do ciekawostek zaliczyć można fakt, że wysokość lustra wody znajduje się 1,5 m n.p.m., dno jeziora jest poniżej powierzchni morza.
W dawnych czasach w okolicach jeziora istniało wiele osad ludzkich, świadczą o tym wykopaliska archeologiczne, ukazujące ślady pochodzące sprzed 2,5 tysiąca lat.
W czasach nowożytnych jezioro przez kilka wieków było w posiadaniu zakonu cysterek. Zmiany właścicielskie nastąpiły wraz z sekularyzacja klasztoru w Żarnowcu.
Kiedy Polska odzyskała niepodległość w 1918 roku zgodnie z wyznaczonymi nowymi granicami Jezioro Żarnowieckie stało się jeziorem granicznym. Wyznaczanie granic przebiegło tak niefortunnie, że po niemieckiej stronie jeziora pozostała wieś Nadole. Jedyną drogą dotarcia do wsi stało się jezioro. W przeciwnym razie chcąc dotrzeć na teren polski drogą lądową, konieczne było przekraczanie granicy z wszystkimi wynikającymi z tego faktu procedurami.
Elektrownia Jądrowa Żarnowiec
Decyzja o budowie pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej zapadła 50 lat temu, a dokładnie w 1971 roku. Poszukiwania odpowiedniej lokalizacji doprowadziły w rejon Jeziora Żarnowieckiego. Przeprowadzone badania hydrologiczne, hydrochemiczne, sejsmiczne, meteorologiczne i demograficzne wykazały, że najbardziej sprzyjające warunki istnieją w okolicach Jeziora Żarnowieckiego. Wskazanym miejscem pod realizację projektu została wyznaczona wieś Kartoszyno i jej okolice. Na całe szczęście dla tej pięknej krainy cały projekt został czasowo zawieszony i nie wiadomo czy będzie realizowana w tym rejonie. O ogromnym spustoszeniu jakiego by dokonano realizując ten zamysł jest trudne do wyobrażenia. Cały teren potrzebny do realizacji tej inwestycji obejmować miał obszar 425 hektarów. Budowę wstrzymano, jednak część wzniesionych obiektów powstało i czekają na podjęcie decyzji co dalej.
W przypadku kontynuacji budowy, wody jeziora stanowiły by ważny element związany z tą inwestycja.
Elektrownia Wodna Żarnowiec
Budowniczowie elektrowni upodobali sobie teren Jeziora Żarnowieckiego. W latach 1973-1983 w miejscowości Czymanowo wybudowano największą w Polsce elektrownię szczytowo-pompową. Zasada działania tego rodzaju elektrowni wymaga dwóch zbiorników wodnych pomiędzy którymi przelewana jest woda uruchamiająca turbiny produkujące prąd. W tym celu na terenie położonym ponad Jeziorem Żarnowieckim zbudowano sztuczne jezioro o powierzchni 135 hektarów. Z tego zbiornika za pomocą rur o średnicy 7 metrów przelewana jest woda do Jeziora Żarnowieckiego.
Osoby zainteresowane mogą obejrzeć 4 rury spustowe biegnące wzdłuż skarpy.