Znajdująca się w Gdańsku Góra Gradowa o wysokości sięgającej 46 m n.p.m. stanowi jedną z atrakcji turystycznych miasta. Położone na terenie Grodziska, znajdującego się w Gdańskim Śródmieściu, jest jednym z najlepszych punktów widokowych, z którego można podziwiać centrum Gdańska.
Zobacz więcej atrakcji w Gdańsku
Góra pełniła w mieście funkcję militarną i miała za zadanie ochronę Gdańska od strony zachodniej. Na jej szczycie znajdował się Bastion Jerozolimski, który został zaprojektowany przez gdańskiego architekta- Jana Strakowskiego. Jego powstanie datuje się na 1655 rok. Obiekt powstał w celu obrony miasta w rejonie dzisiejszego Podwala Gdańskiego. Pierwotnie Góra Gradowa stanowiła dosyć rozległe wzniesienie rozciągające się pod Górę Szubieniczą, Górę Cygańską, potok Siedlecki, opadające następnie stromą skarpą w kierunku ulicy 3 Maja w Gdańsku. Wokół Góry Gradowej krąży wiele legend, z których bodajże najsłynniejszą jest legenda o złym władcy Hagelu napadającym na miasto.
Legenda o złym władcy- Hagelu
Historia ta sięga XVI wieku, kiedy to Hagel wybudował na górze swoją prywatną warownię. Miało to na celu obserwację Gdańska oraz częste najeżdżanie go w celu wymuszania daniny od chłopów, rybaków oraz innych mieszkańców przez zbrojnych władcy. Ten, kto nie płacił datków, był surowo karany.
Władca Hagel miał piękną pasierbicę, kórej imię brzmiało Raja. Zakochał się w niej, z wzajemnością, mieszkający w Gdańsku biedny rybak- Dan. Kiedy Hagel się o tym dowiedział, nakazał swoim sługom pobić rybaka, który zamierzał zemścić się na władcy. Źródła podają kilka wersji tego, jak Dan odwdzięczył się Hagelowi za jego haniebny czyn. Wszystkie jednak zgodnie twierdzą, iż po pokonaniu złoczyńcy, mieszkańcy radowali się i ucztowali na gruzach warowni Hagela. Szczęśliwi zakochani- Raja i Dan założyli na górze oraz u jej podnóży nowe miasto- Gdańsk. Nazwa Gradowej Góry pochodzi prawdopodobnie od imienia okrutnego władcy- Hagela, gdyż jej niemiecka nazwa brzmi Hagels- Berg.
Od średniowiecza do współczesności
Współcześni historycy twierdzą, iż to właśnie na Górze Gradowej zapoczątkowano gdański gród. Odnaleziono w tym miejscu, między innymi przedmioty ceramiczne oraz kamienną rzeźbę. Podczas budowy Krzyża Milenijnego na górze w 2000 roku trafiono również na średniowieczne monety i pochodzące z tamtego kresu przedmioty. Dziś często twierdzi się, iż Góra Gradowa stanowiła rodzaj strażnicy. Ciekawostką jest także fakt, iż w tym miejscu narodził się gdański protestantyzm. Wraz z Biskupią Górą obiekt ten tworzył niegdyś system umocnienia miasta przed wrogimi najeźdźcami. Ufortyfikowana w 1655 roku Gradowa Góra została przeznaczona na cele militarne. Dzięki temu, Gdańsk skutecznie obronił się między innymi przed atakami zbrojnymi Szwedów. Kolejne, budowane w tym miejscu umocnienia fortyfikacyjne chroniły miasto przed oblężeniem przez Rosjan i Sasów w 1734 roku. Doszło w tym czasie do jednej z ważniejszych bitew, które toczyły się na Górze Gradowej. Po jej zakończeniu mieszkańcy Gdańska pochowali kilkaset ciał rosyjskich żołnierzy, a miejsce ich spoczynku nazwano “Rosyjskim grobem”. Mogiła znajduje się w okolicy ulic Dąbrowskiego, Kaponierą i Południowej. Między innymi po zakończeniu I wojny światowej, górę zdemilitaryzowano oraz zburzono część znajdujących się na niej budynków. W latach II wojny światowej działała w tym rejonie niemiecka obrona przeciwlotnicza. Działania wojenne nie przyniosły zabudowaniom większych zniszczeń. Od lat 90. zaczęto prace renowacyjne na górze,a w 2008 roku utworzono tu Centrum Hewelianum, będące dziś miejscem wielu imprez kulturalnych.