10 Ciekawostek o Gdańsk Wrzeszcz

foto by Porcelana szatan / Wikipedia

Dzielnica Gdańsk-Wrzeszcz – dzielnica Gdańska położona w północno-środkowej części miasta, nad strugą Strzyżą. Od 2010 r. została podzielona na dwie dzielnice – Wrzeszcz Dolny i Wrzeszcz Górny.

1. Dzielnica Wrzeszcz była pierwotnie wsią, której centrum skupiało się wokół dzisiejszych ulic Jaśkowa Dolina, Aleja Grunwaldzka, Dmowskiego, Konopnickiej i Partyzantów. Najstarsze wzmianki o wsi pochodzą z XIII w. W dokumencie z 1263 r. pada nazwa Vriezst.

2. Wieś od 1272 r. należała do kościoła św. Katarzyny. Nadał ją książę gdański Mściwoj II. W 1345 r. przejął ją komtur krzyżacki Gerhard von Steegen. Od XV w. Wrzeszcz zmieniał swoich właścicieli. Nabywały go zamożne gdańskie rody.

Zobacz więcej atrakcji w Gdańsku

3. Po I rozbiorze Polski wieś znalazła się w Królestwie Pruskim. W 1776 r. król pruski Fryderyk II Wielki odkupił ją od ostatnich właścicieli, rodziny Wejherów, i wraz z innymi zakupionymi majątkami stworzył jedną gminę. Teren ten został mocno zniszczony podczas wojen napoleońskich.

4. Wrzeszcz został włączony do Gdańska 17 marca 1814 r. Znajdował się wówczas w granicach Królestwa Prus. W kolejnych latach do dzielnicy przyłączano następne tereny. W II poł. XIX w. została podłączona do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, w latach 1899-1914 częściowo zelektryfikowana, a w 1904 r. doprowadzono tu sieć gazową.

5. 1 lipca 1870 r. we Wrzeszczu został otwarty pierwszy dworzec kolejowy. Znalazł się on na linii łączącej Gdańsk ze Stargardem Szczecińskim. W związku z rozbudową dzielnicy, na 1914 r. zaplanowano budowę nowego budynku dworcowego, ale nie doszła ona do skutku ze względu na wybuch I wojny światowej. Istniejący obiekt został zniszczony w czasie bombardowania w 1945 r., a w następstwie tych wydarzeń, już po wojnie, rozebrany. Obecny dworzec powstał w 1952 r. według projektu inż. Świałkowskiego. Jego budowa zajęła 65 dni.

6. Pod koniec XIX w. we Wrzeszczu i Strzyży Górnej wybudowane zostały pruskie koszary. Garnizon funkcjonował do 1920 r. Teren obejmował ok. 25 ha. W okresie Wolnego Miasta Gdańska mieściła się tu siedziba Policji Bezpieczeństwa, a w czasie II wojny światowej obiekt zajęło Gestapo. Po wojnie tymczasowo stacjonowały wojska radzieckie, a następnie garnizon zajęły jednostki polskie. Pierwszą polską formacją w tym miejscu była 16 Kaszubska Dywizja Piechoty (1945-1949). Garnizon we Wrzeszczu został poddany likwidacji w połowie lat 90. XX w.

7. W 1910 r. na dawnym poligonie we Wrzeszczu powstało pierwsze lotnisko na terenie Gdańska. Wykorzystywane było do celów wojskowych. Od 1919 r. funkcjonowało tu pierwsze gdańskie lotnisko cywilne, jak również pierwszy port lotniczy na terenie dzisiejszej Polski. Obsługiwał on linię Berlin-Gdańsk-Królewiec. Lotnisko we Wrzeszczu działało do 1974 r., kiedy to zostało przeniesione do Rębiechowa. Obecnie na terenie dawnego lotniska Gdańsk-Wrzeszcz znajdują się zabudowania osiedli Zaspa-Młyniec i Zaspa-Rozstaje.

8. Na terenie dzielnicy znajdują się m. in. Opera Bałtycka (z najmniejszą salą operową w Polsce), Politechnika Gdańska (najstarsza politechnika na obecnym terytorium RP), Kolegiata Gdańska (neogotycka świątynia z 66-metrową wieżą) czy Dwór Studzienka (jeden z najstarszych budynków we Wrzeszczu).

9. Znaczną część dzielnicy zajmuje Park Jaśkowa Dolina. Powstał na początku XIX w. jako promenada spacerowa. Teren wydzielony został z majątku należącego do gdańskiego kupca Johanna Labesa. W 1832 r. obszar ten wykorzystano częściowo przy tworzeniu parku miejskiego o charakterze parku ludowego, jednego z pierwszych takich obiektów w Europie. Obejmował on 51 ha. Po II wojnie światowej z parku utworzono las komunalny. Obecnie teren przechodzi rewitalizację, m. in. przywrócono Teatr Leśny z 1911 r. i postawiono altankę z pomnikiem Gutenberga (w nawiązaniu do dawnego Gaju Gutenberga). Organizowane jest również Sobótkowe Święto Jaśkowej Doliny, na wzór niegdysiejszego festynu świętojańskiego.

10. Najwyższym wzniesieniem w dzielnicy jest Królewskie Wzgórze, nazwane tak na cześć króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III (niem. Königshöhe ). Według ostatnich danych ma ono wysokość 99,2 m n.p.m. Spotkać można się również z nazwami Królewska Góra, Ślimak lub Góra Jana (nazwa na cześć Johanna Labesa). Znajduje się tu punkt widokowy V, otwarty 6 maja 2017 r.

3.7/5 - (51 votes)
Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Możesz Również Polubić