15 Ciekawostek o Partenonie w Atenach

W cywilizacjach starożytnych czczono różnych bogów. Każdemu z nich przypisywano szczególne znaczenie w odniesieniu do żywiołu którym władał. Stolice starożytnych imperiów takie jak Rzym czy Ateny miały specjalne miejsca, w których budowano świątynie ku czci poszczególnych bogów lub jedną wspólną świątynię w której oddawano im cześć. Rzym miał swój Panteon, a Ateny Akropol. Niewątpliwie miejsca kulu religijnego w starożytnej Grecji były wzorcem dla innych ośrodków cywilizacyjnych w okresie starożytności. Faktem jest że Grecja, a w niej Ateny były pierwszym na terenie Europy ośrodkiem rozwoju społecznego. To np. późniejszy Rzym korzystał w wielu przypadkach z osiągnięć Greków w różnych dziedzinach i wzorował się na nich.

1. Początek Aten związany jest ze wzgórzem Akropol. To w tym miejscu już w połowie II tysiąclecia p.n.e. powstała warownia, która z biegiem lat rozrosła się tworząc podwaliny pod przyszłe miasto Ateny.

2. W mitologi greckiej bogini Atena jest jedną z najważniejszych świętych. Jej kult jest zauważany o wiele wcześniej niż zrodziła się cywilizacja grecka. W czasach przedgreckich kult Ateny był już praktykowany i przypisywano jej siły mające sprawiać, że opiekowała się władcami i pałacami królewskimi. Wraz z transformacją ówczesnej wiary z biegiem lat zaczęto uznawać Atenę za opiekunkę miast i bohaterskich rodów. Atenie przypisywano również boski dar mądrości i sprawiedliwej wojny. Między innymi to wpłynęło na atrybuty które jej przypisano, a były nimi włócznia i sowa.

3. Kult Ateny sprawił, że w czasach rozwoju Aten postanowiono uczcić ją w specjalny sposób budując na Akropolu świątynię jej poświęconą. W związku z tym kultem w połowie V wieku p.n.e. zbudowano Partenon.

4. Partenon swoją nazwę zawdzięcza bogini Atenie, która miała przydomek Partenos znaczący Dziewica.

5. Ideę zbudowania świątyni poświęconej Atenie podniósł ateński polityk i strateg Perykles. Idea została zamieniona w czyn i w miejscu zniszczonej przez Persów wcześniejszej świątyni postawiono Partenon.

6. Prace związane z budową Partenonu rozpoczęto w roku 447 p.n.e., a zakończone w roku 438 p.n,e.. Opracowanie i stworzenie projektu świątyni powierzono dwóm greckim architektom Iktinosowi i Kallikratesowi, natomiast nadzór nad całą budową sprawował Fidiasz.

7. Fidiaszowi przyszłe pokolenia zawdzięczają misterne rzeźby, którymi ozdabiano ateńskie świątynie w tym także Partenon. Jest on także twórcą najsłynniejszych rzeż Ateny w tym tej, która była w Partenonie.

8. Atena Partenos dzieło Fidiasza przedstawiające Atenę-Dziewicę. Posąg miał 12 metrów wysokości i obok rzeźby Zeusa Olimpijskiego był największą grecką rzeźbą sakralną. Postać Ateny wykonana była ze złota i kości słoniowej. Losy oryginału nie są znane, najprawdopodobniej uległ on zniszczeniu podczas pożaru, którego dokładna data nie została jeszcze ustalona, najprawdopodobniej miał on miejsce między rokiem 429 a 485 n.e.

9. Projektując Partenon uwzględniono również fakt umieszczenia w jego wnętrzu dużego posągu bogini Ateny. Cały budynek postawiony został na specjalnej kamiennej podstawie stylobacie, którego zadaniem było przeniesienie i wytrzymanie wszystkich elementów składających się na całość budowli. Dziś najprościej można by określić, że pod przyszłą świątynię wykonano solidny fundament. Wymiary podstawy świątyni to 69,5 x 30,88 metra. Cała bryła budowli jest doskonałym przykładem zachowania idealnych proporcji między jej długością, szerokością i wysokością

10. W amerykańskim mieście Nashville wybudowano pełnowymiarową replikę Partenonu. Zbudowano go nie z religijnego powodu, a bardziej prozaicznego. W roku 1897 w mieście odbywała się wystawa na potrzeby której zaadaptowano budowlę.

11. Budowa świątyni Ateny sfinansowana została ze środków pochodzących z hołdów składanych Atenom i Atenie przez sprzymierzeńców.

12. Do dnia dzisiejszego zachowało się wiele oryginalnych elementów pochodzących z Partenonu, jednak są one rozproszone pomiędzy muzeami i prywatnymi kolekcjami na całym świecie.

13. Koszt budowy świątyni był w tamtych czasach równy kosztowi wybudowania 469 bardzo dobrze zaawansowanych i wyposażonych okrętów wojennych.

14. W roku 1697 podczas walk Wenecjan z Osmanami zajmującymi Ateny w Partenonie zorganizowany był magazyn amunicji. W wyniku niefortunnego trafienia jednego z pocisków, cały skład wyleciał w powietrze uszkadzając w poważny sposób całą budowlę.

15. W roku 1987 Partenon wraz z całym Akropolem wpisany został na listę światowego dziedzictwa UNESCO.