Czerwone Wierchy jesienią – dlaczego warto je zobaczyć?

Jesień w górach – mgliste poranki, słońce zawieszone tuż nad horyzontem, krótkie dni to czas przygotowań przyrody do zimowego snu. Turyści rzadziej tłoczą się na szlakach, więc każdy, kto lubi spokój i ciszę powinien wybrać się w góry właśnie o tej porze roku. Szczególnie godne polecenia są Czerwone Wierchy jesienią – właśnie wtedy zrozumieć można skąd wzięła się nazwa tego pasma górskiego.

Topografia i geologia Czerwonych Wierchów

Mianem Czerwone Wierchy określa się masyw górski leżący w grzbiecie głównym Tatr Zachodnich. Szczyty zbudowane są w trzonie ze skał osadowych, a szczyty przykryte są czapkami ze skał krystalicznych. Różnorodność geologiczna sprzyja różnorodności roślinnej. Obok należącej do rodziny sitowatych rośliny o nazwie sit skucina można tu podziwiać wspaniałe okazy pełników, tojadów, skalnic oraz goryczki przeźroczystej. Wśród roślin miejsce do żerowania znajdują kozice, a w podłożu bezpieczne nory budują świstaki.

W skład pasma wchodzą cztery kopulasto zakończone szczyty. Wymieniając po kolei od strony wschodniej, są to:

• Kondracka Kopa 2005 m n.p.m.
  Góruje nad trzema dolinami: Kondratową, Małej Łąki i Cichą. Jest oddzielona od Giewontu Przełęczą Kondracką a od kolejnego wzniesienia w masywie Czerwonych Wierchów – Małołączniaka oddziela ją Przełącz Małołącka;
• Małołączniak 2096 m n.p.m.
  Ten trójramienny szczyt zbudowany z wapieni i dolomitów wznosi się nad Miętusią Doliną, Dolinami Małej Łąki i Doliną Cichą. Północnym odgałęzieniem Małołączniaka jest Czerwony Grzbiet słynący z Wielkiej Turni – kilkusetmetrowego, stromego urwiska. Na północnym zboczu znajduje się Jaskinia Śnieżna. Małołączniak jest najlepiej widocznym z Zakopanego szczytem Czerwonych Wierchów.
• Krzesanica 2122 m n.p.m.
  Ten najwyższy szczyt wznosi się nad Doliną Miętusią oraz Cichą Doliną Liptowską. Swoją nazwę góra zawdzięcza krzesanicy – skale, której północne zbocza są niemal pionowe. W tej części szczytu znajduje się wiele jaskiń – zarówno po stronie polskiej, jak i słowackiej.
• Ciemniak 2096 m n.p.m.
  Ten najdalej wysunięty na zachód szczyt masywu góruje nad Doliną Kościeliską i Doliną Cichą. Górne partie góry zbudowane są z dolomitów oraz wapieni. Swoją nazwę szczyt wziął od Ciemnej Doliny (inna nazwa Doliny Mułowej).

Skąd wzięła się nazwa Czerwone Wierchy?

Wierchami górale nazywają łagodne, kopulaste wierzchołki gór. I takie właśnie są cztery szczyty masywu. Przymiotnik czerwony pochodzi od sit skuciny – rośliny przypominającej trawę, która jesienią najpierw zmienia kolor z zielonego na żółty, a następnie wybarwia się na kolor rdzawy.

Kiedyś tylko Małołączniak nazywano Czerwonym Wierchem; dzisiaj nazwę rozszerza się na cztery sąsiadujące ze sobą wzniesienia. Sit skucina przez większą część roku wygląda jak zwyczajna trawa. Jesienna przemiana sprawia, że czerwone łąki rośliny stają się największą ozdobą tej części Tatr – Czerwone Wierchy jesienią są rzeczywiście czerwone.

Jak dotrzeć na Czerwone Wierchy?

Szlaków wycieczkowych na masyw Czerwone Wierchy jest kilka. Nie są to trasy trudne, jednak ze względu na długość wymagają przygotowania kondycyjnego. Przy krótszych jesiennych dniach trzeba mieć to na uwadze i tak planować trasę, aby wrócić na parking lub do schroniska przed zmrokiem. Zdobywcy Czerwonych Wierchów najczęściej wybierają szlaki z Kir w Dolinie Kościeliskiej, Kuźnic lub z Kasprowego Wierchu.

Trasa z Kir

Do Kir można dojechać własnym samochodem lub busem z Zakopanego. Parkingów w okolicach Doliny Kościeliskiej jest wiele – opłata od 20 PLN do nawet 45 za jeden dzień. Przed wejściem na szlak należy wykupić bilet uprawniający do wstępu na teren Tatrzańskiego Parku Narodowego. Można to zrobić w wygodnej aplikacji mobilnej; cena jednorazowego całodniowego biletu wynosi 7 PLN (3,5 PLN ulgowy).

Pierwszy odcinek wyprawy Kiry – Dolina Kościeliska – Zahradziska- Polana Upłaz – Twarda Kopa – Ciemniak liczy 6, 4 km a na pokonanie tej odległości potrzeba około 4,5 godziny.

Po zdobyciu Ciemniaka rozpoczyna się odcinek marszu przez Czerwone Wierchy. Odległość 2,5 km pokonuje się w czasie około jednej godziny. Wydaje się to mało prawdopodobne, ale bez większego wysiłku w tym czasie zdobywa się łącznie z Ciemniakiem cztery dwutysięczniki. Trasa jest bardzo łatwa – z Ciemniaka na najwyższą Krzesanicę idzie się 15 minut! W praktyce na odcinek ten przeznacza się jednak więcej czasu – widoki są tak spektakularne, że warto robić tu zdjęcia albo zwyczajnie zatrzymać się, aby nacieszyć oczy pięknem Tatr Zachodnich. Z Krzesanicy w kilka minut dotrzemy do Małołączniaka. Tutaj, jeśli wcześniej tego nie zobaczyliśmy na pewno zauważymy sit skucinę w swojej rdzawej kolorystyce i zrozumiemy dlaczego Czerwone Wierchy jesienią są najpiękniejsze.

Ostatnie wzniesienie – Kopa Kondracka kończy trasę po grani Czerwonych Wiechów. Powrót do Kir potrwa około 3,5-4 godzin (odległość 8,6 km, przewyższenie 90m/1168 m). Mimo, że czerwony szlak przy zejściu przechodzi w szlak żółty, to trasa powrotna jest bardzo trudna. Początkowo można napawać się widokiem Giewonta. Po drodze mija się Mnicha Małołąckiego, aby po godzinie zejść do Wielkiej Doliny Małołąckiej. Tam warto zrobić przerwę – spojrzeć za siebie, aby jeszcze raz zobaczyć wspaniałą panoramę gór. Odpoczynek przyda się przed ostatnim fragmentem trasy – czarnym szlakiem Ścieżką nad Reglami, która doprowadzi nas do Doliny Kościeliskiej i Kir.

Trasa z Kuźnic

Pod względem trudności to opcja zbliżona do trasy z Doliny Kościeliskiej. Do Kuźnic nie można wjechać prywatny samochodem – warto skorzystać z wygodnych połączeń busami z centrum Zakopanego. Trasa z Kuźnic liczy 15 km, które pokonuje się w czasie około 8,5 godziny.

Najpierw należy ruszyć w stronę Kalatówek. Po minięciu wejścia do klasztoru sióstr Albertynek trasa rozwidla się – można wybrać dowolną odnogę, w rezultacie i tak dotrzemy do Hali Kondratowej, skąd zielony szlak prowadzi do Przełęczy pod Kopą Kondracką.
W tym miejscu jest już wysokość 1863 m, przed wejściem na szczyt Kopy warto zrobić przerwę, bowiem czeka nas ostry marsz pod górę.

Z kopy Kondrackiej grzbietem Czerwonych Wierchów po około godzinnym spacerze przejdziemy kolejno przez Małołączniaka, Krzesanicę i Ciemniaka. Z tego ostatniego szczytu można zejść do Kir lub skierować się na Halę Ornak – obie trasy są podobne pod względem trudności oraz odległości.

Trasa z Kasprowego Wierchu

To rzadko wybierany, ale bardzo ciekawy wariant trasy na Czerwone Wierchy. Najpierw trzeba wjechać kolejką na Kasprowy, a następnie główną granią Tatr dotrzeć do Kopy Kondrackiej i dalej na kolejne wzniesienia masywu Czerwone Wierchy.

Dlaczego warto zdobyć Czerwone Wierchy jesienią?

We wrześniu i w październiku wybarwia się sit skucina – wierchy pysznią się czerwienią rdzawych traw. W tym czasie przebywa tu mniej turystów – nie ma tłoku na szlakach, są wolne miejsca na parkingach, w schroniskach i w restauracjach.

Ze względu na długość tras, wyjście w góry należy planować zaraz po wschodzie słońca. Góry, mimo ich piękna są zawsze niebezpieczne – konieczne jest przygotowanie kondycyjne, odpowiednie ubranie i wyposażenie. Należy również pamiętać, że trasy granią Czerwonych Wierchów biegną po stronie słowackiej warto mieć kartę EKUZ lub dodatkową polisę uprawniającą do korzystania z pomocy medycznej za granicą.