Brzeźno – dzielnica Gdańska położona w jego północnej części, nad Zatoką Gdańską. Niegdyś była osadą rybacką, która następnie przekształciła się w nadmorski kurort.
1. Dzielnica Brzeźno od północy kończy się nad brzegiem Zatoki Gdańskiej, natomiast z pozostałych stron świata otoczona jest przez inne gdańskie dzielnice. Od wschodu graniczy z Nowym Portem i Letnicą, od południa z Wrzeszczem Dolnym, natomiast od zachodu z Zaspą-Rozstajami i Przymorzem Wielkim.
2. Pierwsze wzmianki o osadzie Brzeźno pochodzą z XIII w. Należała ona aż do początków XIX w. do zakonu cystersów z Oliwy. Następnie została przejęta przez Królestwo Prus. Z końcem XIX w. Brzeźno utraciło charakter osady rybackiej a nabrało charakteru nadmorskiego kurortu.
Zobacz więcej atrakcji w Gdańsku
3. Miejscowość w średniowieczu nosiła prawdopodobnie nazwę Prusicino lub Prusęcino. W kolejnych wiekach odnaleźć ją można pod nazwami Bresno, Bresin, Brieszno, Bresen, Brösen. Obecna nazwa, czyli Brzeźno, została zatwierdzona 12 listopada 1946 r. W języku kaszubskim brzmi ona Brzézno lub Brzezno.
4. W 1769 r. 35 mórg w Brzeźnie wydzierżawił od zakonników Franz Carl Deissel. Następnie wybudował tu fabrykę saletry. Był to pierwszy zakład przemysłowy na tym terenie. Funkcjonował do upadku w 1793 r.
5. Kąpielisko w Brzeźnie było pierwszym na Pomorzu Gdańskim, a powstało na początku XIX w. Pierwsze łazienki do kąpieli w morskiej wodzie wybudował w 1808 r. francuski generał Jean Rapp, jednak uległy one zniszczeniu podczas sztormu w 1813 r. W 1833 r. gdański kupiec Wilhelm Pistorius otworzył zakład kąpielowy, który rozbudował następnie w latach 1840-1842. Powstał wówczas słynny Dom Zdrojowy (Kurhaus), który spłonął w 1892 r. Odbudowany został w 1893 r. Obecnie mieści się tu centrum Hevelianum oferujące m. in. pokazy, warsztaty i wykłady naukowe dla dzieci, młodzieży i dorosłych.
6. W 1910 r. kąpielisko nabyła Gmina Brzeźno. 1 kwietnia 1914 r. Brzeźno zostało przyłączone do Gdańska, a z końcem II wojny światowej wraz z całym miastem znalazło się na terytorium Polski.
7. W latach 1899-1900 powstała drewniana hala plażowa z wieżami widokowymi i galeriami zwana Strandhalle, usytuowana nad samym brzegiem morza oraz przynależące do niej stumetrowe molo, pełniące funkcję przystani dla statków wycieczkowych. Molo w XX-leciu międzywojennym rozbudowano do długości 250 m przy 6 m szerokości. Po II wojnie światowej obydwa obiekty zostały rozebrane. Nowe molo o długości 130 m powstało dopiero w latach 1993-1996.
8. W II poł. XIX w. powstał Fort Brzeźno, którego celem było zabezpieczenie dostępu do Nowego Portu. Służył temu m. in. wybudowany wzdłuż brzegu ciąg stanowisk baterii artyleryjskich. W latach 1908-1910 fort został przebudowany, natomiast po I wojnie światowej całkowicie go rozebrano. Materiał został wykorzystany przy budowie kościoła w Brzeźnie. Do czasów obecnych przetrwało m. in. kilka schronów i stanowisk obrony.
9. Pierwsza droga łącząca Brzeźno z Nowym Portem została wybrukowana ok. 1831 r. na polecenie i koszt cara, by zapewnić łączność z wybudowanymi tam magazynami rosyjskimi i urządzonym później miejscem kwarantanny chorych na cholerę. W latach 1838-1848 wybudowano nowe połączenie z Gdańskiem przez Nowe Szkoty (obecnie osiedle w dzielnicy Wrzeszcz Dolny). W 1867 r. została uruchomiona linia kolejowa łącząca Gdańsk i Nowy Port, a przebiegająca przez obrzeża Brzeźna. Wybudowanie elektrycznej linii tramwajowej na trasie Gdańsk-Nowy Port-Brzeźno-Wrzeszcz miało miejsce pod koniec XIX w.
10. Obecnie na terenie Brzeźna znajdują się dwa kąpieliska morskie. Dom Zdrojowy Gdańsk Brzeźno obejmuje 100 m linii brzegowej , a na tym terenie położone jest zejście na plażę nr 41. Molo Gdańsk Brzeźno obejmuje 500 m linii brzegowej, a na tym terenie położone są zejścia na plażę nr 49, 50, 51 i 52.
11. Wśród miejsc wartych odwiedzenia można wymienić wspomniane Hevelianum, Dom Zdrojowy, kąpieliska wraz z molo i plażą, Park Brzeźnieński.
pozostałości fortyfikacji z XIX i XX w. czy też kościół pw. św. Antoniego Padewskiego z lat 20. XX w., w którego wieży znajduje się dzwon z niedokończonego okrętu SMS Graf Spee, krążownika liniowego typu Mackensen budowanego w czasie I wojny światowej dla marynarki wojennej Cesarstwa Niemieckiego.
admin
