Tykocin, niewielkie miasteczko na pograniczu Mazowsza i Podlasia. Dziś z dala od głównych szlaków komunikacyjnych nieco zagubione w otulinie rozczłonkowanego koryta rzeki Narwi. Mało osób zdaje sobie sprawę, że to senne dziś miasteczko odgrywało tak potężną rolę w dawnej Polsce, głównie w czasach panowania Jagiellonów.
Tykocin – krótko historycznie.
Jak już było wspomniane we wstępie miasto ma tak bogatą historię, że nawet skrótowe jej przedstawienie zająć może sporo miejsca.
Pierwsze wzmianki dotyczą istniejącego nieopodal dzisiejszego miasta, starego grodu mazowieckiego, strzegącego przeprawy przez Narew. Pozostałości tegoż grodu znajdują się do dziś i nazywane są „Zamczyskiem”
Stary zamek przez kilka stuleci służył ochronie przeprawy, która skracała drogę z Litwy w kierunku Wielkopolski i Małopolski. Gród był także granicznym miejscem pomiędzy ziemiami polskimi, a Wielkim Księstwem Litewskim.
Prawa miejskie zostały mu nadane w 1425 przez księcia mazowieckiego Janusza I Starszego. Za czasów Zygmunta Augusta w mieście umieszczony zostały królewskie skarby oraz biblioteka króla Zygmunta Augusta.
W kilkadziesiąt lat po bezpotomnej śmierci Zygmunta Augusta miasto uchwałą Sejmu Warszawskiego stało się własnością Stefana Czarnieckiego. Za jego władania, miasto przeszło gruntowny remont, a było to powiązane z remontem zamku po zniszczeniach z czasów wojny ze Szwedami. Czarniecki podobnie jak Zygmunt August zgromadził w murach tykocińskiego zamku najcenniejsze swoje skarby. Po raz kolejny możny tamtych czasów zaufał potędze zamku.
Z biegiem lat Tykocin przechodził pod władanie rożnych możnych rodów szlacheckich, by ostatecznie zostać sprzedany przez Izabelę Branicką rządowi pruskiemu.
Prusacy przystąpili do kolejnej przebudowy miasta, której nie udało im się ukończyć ponieważ na mocy układu pokojowego z Tylży, Tykocin znalazł się w Księstwie Warszawskim, a po upadku Napoleona w granicach Królestwa Polskiego. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku Tykocin znalazł się w ponownie na terytorium nowego państwa polskiego.
Czas II wojny nie oszczędził miasta i na skutek dokonanych w nim zniszczeń miasto utraciło prawa miejskie.
Tykocin na przestrzeni dziejów był w dużej mierze zasiedlony ludnością pochodzenia żydowskiego. Niemiecka eksterminacja spowodowała wymordowanie ponad 1400 tykocińskich Żydów w lasach w pobliżu wsi Łopuchowo.
Pierwsi osadnicy żydowscy pojawili się w Tykocinie już w 1522 roku. W szczytowych momentach ludność pochodzenia żydowskiego stanowiła 70 % ogółu mieszkańców. W przededniu II wojny liczba ta przekraczała 50 %. Na skutek niemieckiego mordu znaczący spadek liczby ludność dołożył się do pozbawienia miasta praw miejskich.
Prawa miejskie Tykocin ponownie odzyskał w 1993 roku
Zabytki Tykocina warte zobaczenia
Miasto na swoim terenie posiada ponad 100 zbytków. Jednym z najcenniejszych jest zachowany układ urbanistyczny typowy dla miast żydowskich. Przed II wojną Tykocin był drugim po Krakowie miejscem w Polsce z największa gminą żydowska i jednym z największych ośrodków kultury żydowskiej na ziemiach polskich.
Zespół klasztorny bernardynów – powstawał w latach 1771-1790 obejmuje kaplicę pw. św. Elżbiety, dzwonnicę bramną z ogrodzeniem, dom mieszkalny, ogród. Obecnie spełnia rolę domu seniora dla emerytowanych księży.
Zespół klasztorny misjonarzy – obejmuje kościół pw. Świętej Trójcy, zabudowania klasztorne, spichlerz. Budowle pochodzą z pierwszej połowy XVIII wieku
Synagoga „Duża” z przełomu XVIII i XIX wieku, obecnie mieści się tam Muzeum Kultury Żydowskiej
Ruiny zamku króla Zygmunta II Augusta – pozostałości dawnych fortyfikacji z połowy XV wieku
Alumnat wojskowy – budynek z przeznaczeniem na dom weteranów wojennych z 1638 roku, Jest to pierwszy tego typu budynek na ziemiach polskich. Obecnie zaadoptowany na dom wycieczkowy’
Drewniane domy z przełomu XVIII i XIX wieku
Dworek Administratora – murowana rezydencja ekonomiczna powstała w XVIII wieku, inicjatorem tej budowy był Jan K Branicki
Wiatrak Koźlak jedyny ocalały spośród wielu znajdujących się w dawnych czasach na tych ziemiach. Jest to wiatrak typu holenderskiego. Wybudowany został pod koniec XIX wieku
Pomnik Stefana Czarnieckiego odsłonięty w 1763 roku, uznawany jest za drugi po Kolumnie Zygmunta najstarszy świecki pomnik w Polsce. Pomnik jest dziełem francuskiego rzeźbiarza Pierre de Coudray. Pomnik wykonany jest z piaskowca szydłowieckiego i ma wysokość 2 metrów umieszczony został na cokole.
Jak na tak małe miasto to ilość pamiątek historycznych jest imponująca nie sposób jest opisywać budynek po budynku ponieważ największe wrażenie robi oglądanie tego wszystkiego na żywo, podczas wizyty w Tykocinie.
Oprócz bogatej historii i licznych zabytków miasto Tykocin słynie z bocianów i nadany mu został tytuł Europejskiej Wioski Bocianiej. Ma to swoje głębokie uzasadnienie, ponieważ miasto znajduje się na bocianim szlaku biegnącym od Białowieskiego Parku Narodowego przez Biebrzański Park Narodowy do Narwiańskiego Parku Narodowego. Wszystkie z wymienionych Parków charakteryzują się dużą ilością podmokłych terenów oraz rozlewisk rzecznych, które są ulubionymi miejscami żerowania bocianów.
Oprócz bocianów Tykocin słynie z wielu imprez plenerowych typu jarmarki i odtworzenia rekonstrukcyjne historycznych wydarzeń.
Po więcej informacji turystycznych warto zajrzeć tutaj
admin
